Różne są sposoby świętowania 11 listopada. Tego dnia uczestniczymy w Mszy Świętej w intencji Ojczyzny, uroczystościach państwowych, niektórzy organizują gry związane z tym dniem… Chcielibyśmy zaproponować trochę inną formę uczczenia naszej niepodległości, a mianowicie wspólne śpiewanie. Każdy z nas zna wiele pieśni i piosenek patriotycznych, a dzień 11 listopada jest świetną okazją by spotkać się razem i śpiewać: rodziną, gromadą, zastępem, drużyną, kręgiem, w gronie przyjaciół, parafią, z całym miastem… Możliwości jest wiele i zależą one z pewnością od naszego czasu i zdolności organizacyjnych, ale warto próbować. Poniżej jedna z propozycji programu związanego z odzyskaniem przez Polskę niepodległości gdzie krótki historyczny komentarz łączy kolejne piosenki w całość. To jedna z propozycji, ale każdy może mieć własną. Śpiewać, śpiewać, śpiewać naprawdę warto!!!Czas walki o niepodległość
-
Jeszcze Polska nie zginęła
Pieśń Jeszcze Polska nie zginęła zwana również Mazurkiem Dąbrowskiegozostała uznana hymnem Polski w roku 1926, lecz powstała dużo wcześniej bo w roku 1797 jako Pieśń Legionów Polskich we Włoszech. Legiony Polskie są szczególnie ważne dla naszego narodu jako świadectwo tego, że Polacy nie pogodzili się z utratą niepodległości i od razu zaczęli walczyć o jej odzyskanie. Pieśń Legionów autorstwa Józefa Wybickiego towarzyszyła przez następne 100 lat zmagań z zaborcami i jako hymn państwowy towarzyszy nam do dziś.
-
Warszawianka
 |
| Emilia Platter na czele powstańców listopadowych |
Choć Napoleon przegrał walkę o Europę, a wraz z nim zgasła nadzieja Polaków na odzyskanie pełnej niepodległości w granicach przedrozbiorowych przy jego boku, nadzieja ta odrodziła się wraz z powstaniem Królestwa Polskiego pod berłem cara, które posiadało dosyć dużo swobody i własną armię. Łamanie Konstytucji i chęć wysłania przez Mikołaja I armii polskiej do tłumienia wolnościowych powstań w Belgii i Francji spowodowała, że w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku młodzi podchorążowie chwycili za broń porywając za sobą Polaków do walki w imię wolności. Entuzjazm tego czasu do dzisiaj słyszymy w Warszawiance napisanej w roku 1831 przez Casimira Delaingne i przełożonej przez Karola Sienkiewicza, do której muzykę skomponował Karol Kurpiński.
-
Artur Grottger, Bitwa Hej Strzelcy Wraz
Powstanie listopadowe mimo całkiem realnych szans na zwycięstwo na skutek kunktatorstwa polskich generałów i przywódców zakończyło się klęską i Wielką Emigracją, podczas której tworzyli nie tylko Chopin, Mickiewicz czy Słowacki, ale również planowano jak wywołać nowe powstanie i zaangażować w nie szerokie rzesze chłopów. To co nie udało się w roku 1846 i 1848 stało się faktem w roku 1863. Konspiracyjny Rząd Narodowy ogłosił Dekret uwłaszczenia chłopów co spowodowało, że w wielu leśnych oddziałach walczyli wspólnie przedstawiciele wszystkich stanów. W imię hasła o wolność naszą i waszą walczyło również wielu cudzoziemców. Pieśń: Hej Strzelcy Wraz autorstwa Władysława Ludwika Anczyca została napisana w rok przed powstaniem i przyniesiona do walczących oddziałów. Choć powstała w czasie powstania styczniowego przetrwała w pamięci wielu pokoleń i śpiewana była przez liczne polskie formacje zbrojne w wieku XX.
Czas pracy u podstaw
-
Rota
 |
| Uczestnicy strajku szkolnego we Wrześni |
Powstanie styczniowe, choć zakończyło się klęską, pokazało, że Polacy są bardzo ofiarni chociażby przez to, że w zdecydowanej większości płacili podatki pobierane przez Rząd Narodowy i jak mogli wspierali powstańców. Wielkie ofiary spowodowały jednak, że trzeba było szukać innych dróg wiodących do odzyskania niepodległości. Taką drogą okazała się wytrwała praca u podstaw proponowana przez pozytywistów. Walka o szkolnictwo, język i gospodarkę zastąpiła walkę zbrojną. Szczególnym jej wyrazem stał się strajk dzieci we Wrześni w roku 1905, bitych za to, że nie chciały się uczyć pacierza po niemiecku. To właśnie pod wpływem tego wydarzenia Maria Konopnicka napisała Rotę, która została zaśpiewana po raz pierwszy w roku 1910 podczas odsłonięcia pomnika grunwaldzkiego w Krakowie czczącego 500 rocznicę wielkiego polskiego zwycięstwa. Pieśń, do której melodię skomponował Feliks Nowowiejski, jest wyrazem nieustępliwej walki o polską tożsamość.
-
Wszystko co nasze
 |
| Skauci przy budowie kuchni polowej |
Walka o polskość na przełomie XIX i XX wieku to nie tylko wielkie wydarzenia, ale również stałe i nie tak głośne zaangażowanie milionów Polaków w wiele organizacji społecznych, które w tym czasie się tworzyły. Szczególne miejsce wśród nich zajmują organizacje młodzieżowe, które miały za zadanie wychowywanie przyszłych pokoleń. Profil tych organizacji był różny: było Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” promujące aktywność fizyczną, było „Zarzewie” mające formować intelektualnie i „Eleusis” rozwijające duchowo i promujące trzeźwość. Był w końcu też skauting, który został przeszczepiony na polski grunt przez Andrzeja Małkowskiego w roku 1910. Zdobył on szybko popularność jako forma pracy z młodzieżą, a skauci od 1912 roku zwani również harcerzami już wkrótce mieli wykazać się wielkim poświęceniem w walce o niepodległość Polski. Zaśpiewamy teraz powstałą w latach 1911-12 pieśń Wszystko co nasze autorstwa Ignacego Kozłowskiego i Olgi Drahonowskiej – Małkowskiej, która stała się wkrótce hymnem harcerskim i dobrze oddaje ducha poświęcenia dla ojczyzny towarzyszącego od zawsze harcerzom.
Muzyka:http://rafilp1.wrzuta.pl/audio/8Qtsm70Lrv8/harcerskie_piosenki-wszystko_co_nasze_polsce_oddamy
I Wojna Światowa
-
Pierwsza Kadrowa
 |
| Wymarsz 1 Kompanii Kadrowej z Oleandrów 6 VIII 1914 |
28 VII 1914 roku wybuchła wojna, która wkrótce stała się wojną powszechną, wojną między państwami zaborczymi, które do tej pory solidarnie przeciwstawiały się dążeniom Polaków do niepodległości. Józef Piłsudski wraz ze swoimi strzelcami postanowił walczyć przy boku Austro – Węgier i już 6 VIII wkroczył na czele 1 Kompanii Kadrowej, która miała się okazać kadrą przyszłych Legionów i Wojska Polskiego, na zajmowane przez Rosjan obszary Królestwa Kongresowego, usiłując wywołać antyrosyjskie powstanie. Entuzjazm tych pierwszych dni przetrwał w piosence autorstwa Tadeusza Ostrowskiego powstałej właśnie w sierpniu 1914r.
-
Pierwsza Brygada
 |
| Józef Piłsudski ze sztabem I Brygady Legionów |
Entuzjazm początku wojny szybko został rozwiany, a walka zbrojna przy boku Austro – Węgier i Niemiec o niepodległość Polski nie spotkała się ze zrozumieniem u wszystkich Polaków. Często powątpiewano w jej sens i szczerość intencji państw centralnych. Takie właśnie powątpiewanie towarzyszyło wkroczeniu Legionów do opuszczonej przez Rosjan Warszawy w roku 1916. To powątpiewanie jest też obecne w znanej nam dobrze Pieśni I Brygady Legionów, która powstała w roku 1917 i jest wyrazem atmosfery tamtego trudnego czasu kiedy nadzieja na rychłe odzyskanie niepodległości wydawała się przygaszona. Na szczęście już wkrótce słabnące siły zaborców spowodowały potrzebę zabiegania o względy Polaków i na dobre rozpoczęła się licytacja w sprawie polskiej, o to które spośród walczących państw obieca Polakom więcej i tym samym pozyska ich względy i zaangażowanie… Tymczasem Pieśń I Brygady autorstwa Tadeusza Biernackiego.
-
Piechota
 |
| Marsz piechoty |
Nie tylko Piłsudski i Legiony walczyły o wolną Polskę podczas I Wojny Światowej. Zwłaszcza po rozwiązaniu Legionów przybrała na sile działalność w kraju Polskiej Organizacji Wojskowej. Na Wschodzie po rewolucji 1917r. powstały III Korpusy, które osłaniały przed wojenną zawieruchą liczną na tamtych terenach ludność polską. Na Zachodzie od 1914 roku walczył Legion Bajończyków, a pod koniec wojny została utworzona przez Józefa Hallera Błękitna Armia. Niestety wielu Polaków nie doczekało walki pod polskimi znakami i ginęło za obcą sprawę w formacjach państw zaborczych. Żołnierzy Legionów, ale też wszystkich innych żołnierzy walczących o polską sprawę na frontach wielkiej wojny sławi pieśń o Piechocie powstała prawdopodobnie w roku 1917 albo 1918.
Walka o granice
 |
| Wojciech Kossak, Orlątko |
-
Orlątko
I stało się. 11 listopada 1918r. Niemcy skapitulowały przed Entantą i zakończyła się I Wojna Światowa. Już kilka dni wcześniej rozpadły się Austro – Węgry, a Rosja od ponad roku była pogrążona w rewolucji i wojnie domowej. Wreszcie los uśmiechnął się do Polaków i dał im samym możliwość decydowania o swoim losie. Formowały się namiastki rządów w Cieszynie, Zakopanym, Krakowie, Lublinie… W Warszawie władzę z rąk Rady Regencyjnej przejął 14 listopada, przybyły 4 dni wcześniej z więzienia w Magdeburgu Józef Piłsudski, który został Tymczasowym Naczelnikiem Państwa i któremu podporządkowały się wkrótce pozostałe ośrodki. Powołał także rząd, którego premierem został Jędrzej Moraczewski, a także wydał Ordynację Wyborczą, tak aby już wkrótce mogły odbyć się wolne wybory do Sejmu. Nie wszędzie jednak walka o polskość przebiegała w sposób pokojowy. Kiedy 1 listopada Ukraińcy zajęli Lwów, Polacy chwycili za broń, żeby walczyć o to miasto. Walczyli i przelewali krew często najmłodsi, tak jak w piosence Orlątko autorstwa Artura Oppmana. I właśnie min. dzięki ich poświęceniu Lwów znalazł się w granicach II Rzeczpospolitej.
-
Gdy szedłem raz od Warty
 |
| Wielkopolscy Skauci podczas ćwiczeń |
26 grudnia 1918 roku do Poznania przyjechał wielki kompozytor i ambasador sprawy polskiej w USA Ignacy Paderewski. Jego entuzjastyczne powitanie i wywołane przez Niemców starcia, które rozpoczęły się już tego samego dnia stały się dla Wielkopolan sygnałem do chwycenia za broń i walki o przynależność do odradzającego się państwa polskiego. Prawie 100 lat przygotowań i pozytywistycznej pracy u podstaw przyniosło efekt w postaci nie tylko udanego powstania i włączenia do Polski niemal całej ziemi wielkopolskiej ale także oddania na usługi ojczyzny ponad 70 tys. dobrze zorganizowanej i uzbrojonej armii. Wielki wkład w te walki wnieśli wielkopolscy harcerze, o których następna piosenka.
 |
| Powstańcy Śląscy |
-
Już zachodzi czerwone słoneczko
Chociaż większość terenów Górnego Śląska w czasach I Rzeczpospolitej znajdowała się poza jej granicami to większość zamieszkującej te tereny ludności mówiła po polsku. Na przełomie XIX i XX w. została wykonana ogromna praca nad obudzeniem świadomości przynależności Ślązaków do Polski. Efektem tego była wytrwała walka o przyłączenie Górnego Śląska do Polski podejmowana pomimo przeciwdziałania Niemców i niechęci Wielkiej Brytanii, a także tego, że nie mogli dostać dużej pomocy od Rzeczpospolitej zaangażowanej w walki na wschodzie. W wyniku III Powstań Śląskich, które miały miejsce w latach 1919, 1920 i 1921 do Polski została przyłączono większość Górnego Śląska. Podczas walk natomiast śląscy powstańcy śpiewali taką oto piosenkę.
-
Hymn do Bałtyku
 |
| Symboliczne zaślubiny Polski z Bałtykiem |
Dla istnienia odrodzonego państwa polskiego kluczową sprawę był swobodny dostęp do morza. Jako jeden z 14 punktów warunków zawarcia pokoju wymienił go w swoim słynnym orędziu prezydent USA Woodrow Wilson. Do realizacji tego celu droga była jednak długa poprzez żmudne negocjacje na konferencji pokojowej w Wersalu, które ze strony polskiej prowadził Roman Dmowski. Ostatecznie udało się uzyskać dostęp do Bałtyku dla Polski, chociaż bez Gdańska, a 10 II 1920 w Pucku generał Józef Haller dokonał symbolicznych zaślubin z morzem. W tym czasie powstała również ta o to pieśń Stanisława Rybka i Feliksa Nowowiejskiego, która miała na celu uczczenie powrotu Polski nad Bałtyk.
Wojna z bolszewikami
-
Bolszewik
Już w lutym roku 1919 wojska polskie zetknęły się na terenach Litwy i Białorusi z bolszewikami dążącymi do eksportowania rewolucji na zachód. Jednak zaangażowani w walki wewnętrzne nie byli w stanie podjąć generalnej ofensywy w roku 1919, a w kwietniu 1920 ofensywa polska dotarła aż do Kijowa. Zapał tych pierwszych zmagań z bolszewikami dobrze oddaje pieśń, o pogoni za bolszewikami, którą zaraz wspólnie zaśpiewamy.
Tekst i akordy:http://www.dukt.zhr.pl/spiewnik/pios4.html
-
Wojenko, wojenko
 |
| Na froncie wojny polsko-bolszewickiej |
Okazało się jednak, że zmagania z bolszewikami nie będą takie proste jak się wydawało i kontrofensywa sowiecka zmusiła Polaków do głębokiej defensywy i postawiła w stan zagrożenia młode Państwo Polskie. Przed hordami bolszewików musieli osłaniać Polskę żołnierze często oddając swoje życie tak jak w powstałej w roku 1917 piosence o Wojence autorstwa Feliksa Gwiżdża, która była popularna w tym czasie.
 |
| Józef Piłsudski dekoruje Krzyżem Walecznych Tadeusza Jeziorowskiego |
-
Harcerski Marsz Żałobny
Bitwa Warszawska zatrzymała bolszewików u bram Europy i odrzuciła ich spod Warszawy, a zwycięskie bitwy pod Komarowem i nad Niemnem ostatecznie przypieczętowały polskie zwycięstwo i umożliwiły zawarcie korzystnego zawieszenia broni. Samo zwycięstwo pod Warszawą było możliwe nie tylko dzięki śmiałemu manewrowi znad Wieprza, przeprowadzonemu przez Marszałka Piłsudskiego, ale również dzięki wsparciu tysięcy ochotników, którzy zasilili w tym czasie szeregi polskiej armii. Byli to nie tylko dorośli mężczyźni, ale często młodzi ludzie jak chociażby akademicy z 36 p. piechoty, którego kapelanem był ks. Skorupko czy też harcerze. Jednym z nich był 11 letni Tadzio Jeziorowski, który za swoją postawę podczas krytycznych dni obrony Płocka otrzymał potem Krzyż Walecznych. Ku pamięci jego i innych walczących harcerzy Anna Suchecka napisała wtedy Harcerski Marsz Żałobny.
Bonus:
Kilka pieśni ułańskich jeżeli to co zostało zaproponowane komuś nie wystarcza i chce pośpiewać trochę więcej:)
Maki
Ułani, Ułani
Przybyli Ułani pod okienko
Ostatni Mazur
O mój Rozmarynie
Rozkwitały pąki białych róż
Jak to na wojence ładnie
Zakończenie:
-
Żeby Polska była Polską
Prześpiewaliśmy kawałek dziejów naszej historii. Na zakończenie chcemy, żebyśmy nie poprzestając na tym zaśpiewali wspólnie pieśń: Żeby Polska była Polską, bo Polska to nie jest tylko historia, ale zadanie, które cały czas przed nami stoi. To troska o dobro wspólne, która powinna nam przyświecać nie tylko podczas Święta Niepodległości, ale także w naszych codziennych wyborach.
