2.4 Przemówienie Jana Pawła II do Przewodniczek i Skautów Europy – Eurojam 1994

W sierpniu 1994 r. podczas II Eurojamu FSE w Viterbo (Włochy) miała miejsce pielgrzymka przewodniczek i skautów do Rzymu. Tam w Bazylice Świętego Piotra doszło do spotkania z Ojcem Świętym Janem Pawłem II. W swoim przemówieniu papież wyraził przesłanie dla pracy wychowawczej Przewodniczek i Skautów Europy.

W Eurojamie 1994 pierwszy raz uczestniczyła 40-osobowa delegacja SHK-Z. Choć formalnie nie należała jeszcze do FSE flaga polski powiewała na maszcie zlotowym.

Opr. M. Mucha i T. Podkowiński na podstawie materiałów archiwalnych SHK-Z FSE oraz Gildas Dyevre „Działalność FSE w krajach Europy Centralnej i Wschodniej 1989-1995” maszynopis w zbiorach w T. Podkowińskiego

Przemówienie Ojca Świętego Jana Pawła II

do Przewodniczek i Skautów Europy

Bazylika św. Piotra, środa, 3 sierpnia 1994 r., godz. 10.00

Drodzy – Przewodniczki i Skauci Europy!

Cieszę się, że mogę was przywitać na tej środowej Audiencji Generalnej. W czasie waszego Międzynarodowego Zlotu w Viterbo podejmujecie refleksję na temat: „W Chrystusie każdy człowiek jest moim bratem”. W takim kontekście chcieliście odbyć pielgrzymkę do miejsc uświęconych męczeństwem Apostołów Piotra i Pawła, aby wzmocnić waszą wiarę i podjąć z ożywionym zapałem misję, jaka wam została powierzona. Rzeczywiście jesteście powołani do tego, aby z całym młodzieńczym zapałem uczestniczyć w konstruowaniu Europy narodów, w której w każdym człowieku szanowana byłaby godność dziecka miłowanego przez Boga i byłaby tworzona jedna społeczność oparta na solidarności i na miłości bratniej.

Przecież waszym codziennym zadaniem jest świadczyć o Chrystusie Zmartwychwstałym wśród waszych rówieśników, którzy mają potrzebę prawdziwego sensu życia i przekonania, że dzięki miłości Chrystusa Zbawiciela otwiera się przed nimi przyszłość pełna nadziei. Być chrześcijaninem oznacza niezmordowanie służyć budowaniu pokoju i jedności w Kościele i w świecie. Dla was w szczególności oznacza to pracować w obrębie waszej wielkiej rodziny Skautów, w której jesteście braćmi i siostrami, posługując się waszą specjalną pedagogiką, żyjąc przykazaniem miłości, jak mówi: Jezus „niech wszyscy poznają, żeście uczniami moimi” (J 13, 35).

Prawo skautowe jest waszym ideałem. Inspiruje was ono do rozwijania podstawowych wartości ludzkich: uczciwości, prawości, sumienności w spełnianiu obowiązków, umiłowania przyrody, służby bliźnim. Polega ona na dawaniu tego, co się otrzymuje. To właśnie przez służbę bliźniemu odnajdujemy prawdziwe szczęście. Pedagogika skautowa dostarcza wam bezcennych środków do formowania waszej osobowości. U waszego boku znajdują się przełożeni i dorośli, którzy prowadząc was w sposób zdecydowany i z delikatną cierpliwością pragną pomagać wam w stawaniu się lepszymi.

Zdajecie sobie sprawę, jak ważną rzeczą w przestrzeganiu tego prawa skautowego, programu życia prawego i pociągającego, jest żyć w Kościele i przystępować do sakramentów.

W Eucharystii wspólnota zebrana przez Chrystusa – Głowę otrzymuje pokarm, by kroczyć wytyczoną drogą. Uznajcie ten niezwykły dar Chrystusa, który przychodzi, aby zamieszkać w głębi waszej istoty, czyniąc z waszego ciała i z waszego serca miłą dla Niego świątynię (por. 1 Kor 3, 16).

W sakramencie pokuty, często praktykowanym, odkrywacie, że Jezus ma do was zaufanie i kocha was nieskończenie, że przeszłość można przezwyciężyć, gdyż przebaczenie otwiera nową przyszłość. Stajecie się coraz bardziej czystymi i panami samych siebie. W świecie, który oferuje łatwe przyjemności i fałszywe złudzenia, trzeba mieć odwagę iść pod prąd, kierując się istotnymi wartościami i w ten sposób realizować życie harmonijne, kwitnące i radosne.

Codziennie jesteście powołani, aby żyć w rodzinie, w szkole i w czasie wolnym, w zgodzie z sakramentami chrztu i bierzmowania, prosząc Ducha Świętego, aby dał wam jasność w wyborze tego, co powinniście czynić.

Droga młodzieży, zachęcam was, w waszym Ruchu, w kościołach, w parafiach, czy innych chrześcijańskich miejscach, do zastanowienia się nad sensem, jaki chcielibyście nadać swojemu życiu. Bóg powierzył wam talenty. Niektórzy z was usłyszeli lub usłyszą apel wzywający do tego, aby zostać księdzem, zakonnikiem lub siostrą zakonną, czy też człowiekiem świeckim zaangażowanym w świecie. Pozwólcie prowadzić się Chrystusowi i nigdy nie bójcie się odpowiedzieć tak, jak to uczynił młody Samuel, aby służyć w Kościele! Chrystus pragnie, aby wasze życie odniosło sukces, po to, aby rozbłysło Jego światło i abyście mogli osiągnąć szczęście, którym chce was napełnić. Kościół liczy na was i na wielką skautową rodzinę.

Droga młodzieży, na zakończenie tej audiencji generalnej pozdrawiam serdecznie was, którzy przybywacie z Niemiec, Austrii, Belgii, Kanady, Hiszpanii, Francji, Węgier, Włoch, Litwy, Luksemburga, Polski, Portugalii, Rumunii, Rosji i Szwajcarii. Oby w waszych sercach nigdy nie wygasło pragnienie podążania śladami Chrystusa w Kościele!

Powierzając was opiece Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła i naszej Matki, daję wam z całego serca moje apostolskie błogosławieństwo.

Jan Paweł II

Fot. na okładce: Okładka książeczki EJ 1994

2.3 Protokół o współpracy SHK-Z  z  FSE z 26.02.1994

W lutym 1994 do Warszawy na spotkanie z SHK-Z przyleciała delegacja FSE w składzie;  Gildas DYEVRE- Komisarz Federalny, Jeanne Taillefer (znała język polski) oraz Maurice Ollier. Stronę polską reprezentowali: Tomasz Szydło – Naczelnik, Zbigniew Korba oraz Zbigniew Minda. W wyniku przeprowadzonej dyskusji w dniu 26 lutego 1994 r. podpisano protokół o współpracy pomiędzy tym stowarzyszeniami. Był to pierwszy dokument prawny nadający kierunek ku jedności.

Opr. M. Mucha i T. Podkowiński na podstawie materiałów archiwalnych SHK-Z FSE oraz Gildas Dyevre „Działalność FSE w krajach Europy Centralnej i Wschodniej 1989-1995” maszynopis w zbiorach w T. Podkowińskiego

PROTOKÓŁ O WSPÓŁPRACY

Między stowarzyszeniami:

Union Internationale des Guides et Scouts ďEurope – F.S.E., oznaczonym dalej skrótem FSE, reprezentowanym przez Gildas’a Dyevre’a, jego komisarza federalnego,

a polskim Stowarzyszeniem Harcerstwa Katolickiego „Zawisza”, oznaczonym skrótem SHK-Z, reprezentowanym przez Tomasza Szydło, jego naczelnika,

ustalono co następuje:

1. CEL

FSE i SHK-Z, stosując metody wychowawcze „wykazujące wiele punktów wspólnych i będąc przywiązane do wspólnych wartości skautingu katolickiego, uznają za pożądane skoordynowanie swych wysiłków w celu ułatwienia działalności swych jednostek i zapewnienia kształcenia swoich kadr.

Z tego powodu obydwa ruchy – mając na względzie przyszłe zjednoczenie zdecydowały się podpisać wspólnie niniejszy protokół o współpracy, który przewiduje już teraz realizację wzajemnej pomocy na płaszczyźnie duchowej, moralnej, pedagogicznej i materialnej.

2. WSPÓLNE ZAŁOŻENIA RELIGIJNE I DUCHOWE

FSE i SHK-Z są skautowymi ruchami wychowania chrześcijańskiego, wyznania rzymsko-katolickiego. Obydwa ruchy opierają całość swych działań i decyzji na regułach tej wiary (l). Dążenie do chrześcijańskiego wychowania młodych poprzez skauting wpisuje obydwa ruchy w tradycję skautingu katolickiego, która została zaszczepiona w Europie Zachodniej przez Ojca Sevin.

FSE i SHK-Z mogą więc współpracować wyłącznie z organizacjami skautowymi, które korzenie swe wywodzą z Biblii i tradycji chrześcijańskiej (2). Jeżeli wzbraniają się przed „nawiązaniem organicznych więzi z organizacjami niechrześcijańskimi” (3) to „w trosce o otwarcie ekumeniczne, niezbędne dla powrotu Europy do jedności duchowej” (4) mogą więzi takie nawiązywać z organizacjami skautowymi należącymi do innych wyznań chrześcijańskich.

3. WSPÓLNE ZAŁOŻENIA PEDAGOGICZNE

FSE i SHK-Z odwołują się do zasad i celów głoszonych przez założyciela skautingu Lorda Baden-Powelľa. Uznając skauting za całościową metodę wychowawcą obydwa ruchy zachowują jednolity charakter jednostek oraz trzy gałęzie odpowiadające różnym etapom rozwoju młodego człowieka, tj.

– gałąź wilcząt (zuchów, żaków i biedronek) od 8 do 12 lat,

– gałąź wywiadowców i wywiadowczyń (harcerzy i przewodniczek) od 12 do 17 lat,

– gałąź „rout” i „feu” (wędrowników i przewodniczek starszych) powyżej 17 lat.

Obydwa ruchy nie stosują koedukacji w obrębie tej samej jednostki, uznając, że wychowanie chłopców i dziewcząt powinno odbywać się w sposób odmienny. „Całkowicie odrębne w swej hierarchii i strukturze pedagogicznej, sekcja męska i żeńska tworzą jeden ruch wspólny dla dziewcząt i chłopców co do ducha i stylu zarządzania (5).

Obydwa ruchy uznają system zastępów za główną postawę skautingu założonego przez Baden-Powelľa. Zastosowany w praktyce w odniesieniu do sekcji harcerzy i przewodniczek uczy młodych ludzi życia w małych 6-8 osobowych grupach dowodzonych przez jednego z nich samych, gdzie każdy posiada odrębne obowiązki. System ten uczy ich w ten sposób zmysłu odpowiedzialności i sprawowania władzy na słuszną miarę kompetencji” (6).

4. WZAJEMNA POMOC OBYDWU RUCHÓW

4.1. Wzajemna pomoc duchowa i moralna

Obydwa ruchy postanawiają stanowić razem „wspólnotę wiary modlitwy i działania …, której celem podstawowym jest wychowanie młodych za pomocą tradycyjnego skautingu Baden-Powelľa na zasadach chrześcijańskich, które są fundamentem naszej wspólnej cywilizacji europejskiej” (7). Decyzja ta znajdzie swe praktyczne odbicie szczególnie we wspólnie organizowanych pielgrzymkach.

4.2. Wzajemna pomoc pedagogiczna

Obydwa ruchy skautowe stosując bardzo zbliżone metody wychowawcze, oparte na zasadach głoszonych przez Baden-Powelľa i na praktyce skautingu katolickiego wprowadzonego do Europy przez Ojca Sevin, decydują się na współpracę w tej dziedzinie.

Współpraca ta przejawiać się będzie w szczególności:

– w swobodnym używaniu materiałów wychowawczych wydawanych przez obydwa ruchy,

– w swobodnym wykorzystaniu artykułów, rysunków i fotografii publikowanych w czasopismach pod warunkiem podania ich źródła pochodzenia,

– w nawiązaniu braterskich więzi między jednostkami i we wspólnych obozach,

– w uczestnictwie jednostek obydwu ruchów skautowych w zlotach organizowanych przez SHK-Z i FSE lub przez jedną z organizacji, którą ta zrzesza,

– w uczestnictwie w obozach szkoleniowych – każdy z obydwu ruchów zobowiązuje się udostępnić swe obozy szkoleniowe stażystom proponowanym przez kierownictwo SHK-Z lub organizacji zrzeszonych w FSE i uznać ich dyplomy (patenty), które będą im wydane. Troska o wspólne kształcenie kadry instruktorskiej znajdzie również swój konkretny wyraz w tworzonych mistrzowskich obozach szkoleniowych gromadzących instruktorów obydwu ruchów. 

4.3. Wzajemna pomoc materialna

Obydwa ruchy zobowiązują się do wzajemnej pomocy:

– ułatwiając organizowanie obozów na ich terytoriach państwowych,

– ułatwiając uczestnictwo grup w zgromadzeniach organizowanych na szczeblu państwowym lub międzynarodowym.

– umożliwiając SHK-Z zaopatrywanie się w stowarzyszeniach zrzeszonych w FSE w materiały i dokumenty pedagogiczne na warunkach przysługującym członkom tych organizacji. Rozporządzenie to przewiduje, że SHK-Z będzie mogło w szczególności zaopatrywać się w te materiały w spółkach tych organizacji (Carrick lub inne).

5. APROBATA TEKSTÓW FUNDAMENTALNYCH

W obecnym stanie wzajemnych stosunków, SHK-Z bez zastrzeżeń aprobuje Dyrektorium Religijne, Kartę i Zasady Skautingu Europejskiego, definiujące fundamenty działalności wychowawczej, którą chce prowadzić wspólnie z FSE.

Teksty prawa i przyrzeczenia będą musiały być przedmiotem wspólnego studium przed ewentualnym przystąpieniem SHK-Z do ľUnion Internationale des Guides et Scouts ďEurope.

Warszawa, 26 lutego 1994 r.

(…)                                                                                        (…)

Tomasz SZYDŁO                                                      Gildas DYEVRE

Naczelnik                                                                    Komisarz Federalny

1) art. 1.3 Statutu FSE
2) frag. Uchwały Sejmiku Instruktorskiego SHK-Z z dn. 18.12.1993
3) art. 3. Dyrektorium Religijnego FSE
4) art. 1.2.3. Statutu FSE
5) art. 5.1.2. Stautu FSE
6) art. II Karty Skautingu Europejskiego
7) art. 1.2.1. Statutu FSE

Fot. na okładce: Fragment francuskiego tekstu

2.2 Uchwała Sejmiku z 1993 o woli zbliżenia do FSE

W dniu 18 grudnia 1993 r. na Semiku Stowarzyszenia w Radomiu podjęto ideowe uchwały doprecyzujące podstawy wychowawcze. Podjęto również uchwałę kierunkową o nawiązaniu współpracy z Federacją Skautingu Europejskiego. Naczelnikiem Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego –„ZAWISZA” został Tomasz Szydło, co miało istotne znaczenie dla zbliżenia SHK-Z z FSE.

Opr. M. Mucha i T. Podkowiński na podstawie materiałów archiwalnych SHK-Z FSE

Radom, 18 grudnia 1993 roku

Sejmik Stowarzyszenia

Uchwała nr 3

Obowiązki przewodniczki i zawiszaka (również instruktora) rozpoczynają się w domu. Stowarzyszenie pomaga rodzicom w wychowywaniu dzieci zgodnie z zasadą pomocniczości Katolickiej Nauki społecznej. Praca wychowawcza nie może odbywać się kosztem podstawowych obowiązków.

Uchwała nr 4

SHK—Z jest organizacją laikatu katolickiego. Praca wychowawcza nie może jednak odbywać się bez współpracy z duszpasterzami poszczególnych jednostek. Sejmik zobowiązuje wszystkich drużynowych oraz władze stowarzyszenia do dbania o dobrą współpracę.

Uchwała nr 5

Sejmik zobowiązuje władze naczelne do dbania o prawdziwą i dobrą formację instruktorów.

Uchwała nr 6

Sejmik zobowiązuje władze naczelne do podjęcia współpracy z innymi organizacjami harcerskimi i skautowymi znajdującymi inspirację w Ewangelii tradycji chrześcijańskiej. Na polu międzynarodowym do współpracy z Federacją Skautingu Europejskiego z organizacjami narodowymi FSE, w szczególności poprzez uczestnictwo w pielgrzymkach i obozach wymianie doświadczeń metodycznych i pedagogicznych.

Fot. na okładce: Archiwum SHK-Z FSE